Pim Beljaars: "Deeltijd-WW: leuk idee of weg ermee?"

Moet er bij een volgende lockdown een deeltijd-WW komen?
In VNO-NCW-verband is de discussie actueel of er een deeltijd-WW moet komen in tijden van bijzondere economische omstandigheden, zoals bijvoorbeeld een lockdown. Met een deeltijd-WW-regeling kunnen bedrijven in een economische recessie dan op halve kracht draaien en het personeel voor de helft van de tijd naar huis sturen. Dit alles gefinancierd vanuit een werkloosheidsfonds met een uniforme premieheffing. Zowel in het rapport van de Commissie Borstlap als in het advies van SER-MLT komt de mogelijkheid van deeltijd-WW aan de orde.

Mijn advies aan het kabinet: niet doen!
Ik geef hiervoor een aantal argumenten:

• Het zijn een beperkt aantal sectoren die hiervoor pleiten en solidariteit van andere sectoren vragen.
• Deeltijd-WW beperkt - net zoals de huidige NOW-regeling - de mobiliteit op de arbeidsmarkt. Je loopt het risico medewerkers onnodig lang - en met geld van andere werkgevers - in dienst te houden, in de hoop dat zij ooit weer volledig kunnen werken in het eigen bedrijf.
• Controle of een werkgever een dergelijke regeling écht nodig heeft - en ook legitiem inzet - is lastig, zo niet onmogelijk.
• "De vervuiler betaalt" (op z'n minst gedeeltelijk) gaat niet meer op. Als je de prikkel weghaalt om bewust voor (deeltijd)ontslag te kiezen, dan ontstaan er perverse reacties, zoals free ridersgedrag, zowel van werknemers als werkgevers.
• Bijna alle leden van de WWb zijn eigenrisicodrager voor de WW, net als overheids- en onderwijswerkgevers. Zij denken wel een paar keer na over het ontslag van werknemers en hebben vaak een actief herplaatsingsbeleid vanwege de hoge kosten. Het is ook opvallend dat al deze ERD-sectoren een laag instroomrisico werkloosheid hebben.
• Eigen risico dragen is een extreme vorm van premiedifferentiatie. Immers: de werkgever betaalt alle kosten die werkloosheid met zich meebrengt en vaak zelfs méér (outplacement). Het weghalen van deze prikkel leidt tot afwenteling op het collectief.

Mijn conclusie
Deeltijd-WW is de wens van een selecte groep werkgevers, is moeilijk uitvoerbaar en beperkt de mobiliteit op de arbeidsmarkt. Als je als kabinet al voor deeltijd-WW zou kiezen, laat er dan een prikkel voor de werknemers zijn - minder inkomen als je werkloos wordt, net zoals in de huidige WW - en voor de werkgever (premiedifferentiatie aan de hand van instroom in de regeling). En laat zeker de bedrijven die eigenrisicodrager zijn niet aan een regeling meebetalen waarvoor zij niets terugkrijgen.

Pim Beljaars