Interview met Irma Visser: "Wat zegt Borstlap?"

Irma: "In de afgelopen jaren hebben we een heleboel nieuwe ontwikkelingen gezien als het gaat over de organisatie van werk. Denk daarbij aan de opkomst van de ZZP-ers, de platformbedrijven en toename van flexibele contracten. Deze nieuwe werkrelaties passen niet goed in het huidige stelsel van arbeidsrecht, sociale en fiscale wetgeving en roepen veel vragen op.

De commissie Regulering van Werk, ook wel de commissie Borstlap genoemd, is eind 2018 door het kabinet ingesteld om met een advies te komen voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt."

De commissie stelde zich vooraf drie vragen:

• Welke ontwikkelingen hebben een fundamentele invloed op de arbeidsmarkt en de positie van werkenden?
• Leiden die ontwikkelingen tot knelpunten met de huidige regels?
• Welke oplossingen zijn er om eventuele knelpunten nu en voor de toekomst weg te nemen?

Wat waren de conclusies van de commissie Borstlap?

Irma: "De belangrijkste conclusie van de commissie Borstlap is ervoor te zorgen dat werk iedereen in Nederland welvaart en groei oplevert, nu en in de toekomst. Werk heeft waarde op sociaal, economisch en maatschappelijk gebied. De spelregels op de arbeidsmarkt moeten fundamenteel veranderen. Volgens de commissie zijn op dit moment de verhoudingen op de arbeidsmarkt scheefgegroeid en moet dit meer in balans worden gebracht. Het gaat daarbij niet alleen om de huidige uitwassen, zoals de doorgeschoten flexibiliteit op de arbeidsmarkt, maar vraagt ook nadrukkelijk aandacht voor de oorzaken van die uitwassen, zoals de inflexibiliteit van het huidige vaste contract. Om dit voor elkaar te krijgen stelt de commissie een aantal maatregelen voor in de brede context op het gebied van arbeidsrecht, sociale zekerheid en belastingen."

Wat moet er dan volgens Borstlap gaan veranderen?

Irma: "Er moet, zoals Borstlap dat noemt, een nieuw ontwerp van werk komen. Het nieuw ontwerp van werk moet daarbij aan vier vereisten voldoen:

• Wendbaar: werkenden werken voortdurend aan hun wendbaarheid en werkgevenden spelen soepel in op veranderingen,
• Duidelijk: regels zijn duidelijk er zijn drie rijbanen voor de arbeidsrelatie met duidelijke criteria,
• Weerbaar: werkenden zijn weerbaar en worden hierin ondersteund door een breed fundament dat bescherming biedt tegen grote risico's,
• Wederkerig: tussen werkenden, werkgevers en het collectief. Er is een recht op ondersteuning en daarmee ook een plicht om je actief in te zetten en bij te dragen."

Hoe gaat het nieuw ontwerp van werk er dan uitzien?

Irma: "Borstlap gaat uit van vijf bouwstenen voor het nieuw ontwerp van werk:

• Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af;
• Creëer een overzichtelijk stelstel van contractvormen (drie rijbanen);
• Stel alle werkenden in staat zich te ontwikkelen en te (blijven) leren;
• Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van en basisinkomenszekerheid voor alle werkenden;
• Kom tot een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid."

Irma: "Wat ik heel interessant vind is de samenhang tussen de inzet en de ontwikkeling van vast en flexibel werk, het (terug)vinden van de balans tussen vast en flexibel werk. Dat betekent dus dat als flexibel werk minder flexibel wordt, dat dan ook betekent dat het vaste werk minder vast zou moeten worden. De commissie Borstlap benadrukt daarom dat het nieuw ontwerp van werk integraal moet worden aangepakt. Alle elementen die de arbeidsverhouding bepalen zijn in samenhang bekeken en daar waar nodig aangepast . Het ene doen en het andere nalaten, leidt niet tot het zo gewenste evenwicht en vormt daardoor geen duurzame oplossing. Het gaat om de nieuwe balans."

Dat klinkt allemaal redelijk voor de hand liggend...

Irma: "Dit klinkt inderdaad allemaal vrij logisch. Ik denk dat het in de praktijk allemaal wel wat ingewikkelder ligt. Kijk, het minder flexibel maken van flexibel werk is relatief eenvoudig en zal waarschijnlijk weinig maatschappelijke onrust veroorzaken. Maar vast minder vast is een ander verhaal. Als je aan de bestaande rechten van het vaste contract wilt gaan sleutelen, dan ligt het ineens een stuk gevoeliger. Mensen zullen niet graag afstand doen van hun rechten. Ook niet als dit anderen meer kansen op de arbeidsmarkt kan geven. Dat zien we ook terug in het SER-advies. Het vinden van die nieuwe balans vraagt dus nog veel inventiviteit en vooral veel durf van de overheid en sociale partners."

Genoeg om over te praten. Kijk dus vooral op 24 juni naar onze talkshow, WENB Live: naar een nieuw ontwerp van werk."

Heb je nog vragen, neem dan contact op met Irma Visser.